Belgische economie: hoe ondernemers de storm kunnen doorstaan

De Belgische economie staat onder druk. Het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen) peilt twee keer per jaar naar de economische toestand van ons land en wat blijkt? We zitten in een complexe mix van structurele uitdagingen, waar de industrie, export en werkgelegenheid zware klappen krijgen. Toch zijn er kansen voor slimme ondernemers om zich aan te passen en sterker uit de crisis te komen.


Een economie in recessie: de cijfers en feiten

De cijfers liegen er niet om. Onze industrie kampt al meer dan anderhalf jaar met een recessie. Dit wordt versterkt door een stijgende loonkostenhandicap en torenhoge energieprijzen. In 2023 kostte een uur arbeid in de Belgische privésector gemiddeld €47,10, een aanzienlijk verschil met de €41,70 van onze buurlanden. Het gevolg? Krimpende marktaandelen en een productiecapaciteit die onder de 75% blijft hangen, een niveau dat normaal alleen tijdens crises wordt bereikt.

Vergelijking kostencompetitiviteit (2023)BelgiëBuurlanden
Uurloon privésector€47,10€41,70
Loonkostenverschil per maand€750

Export onder druk: wat betekent dit voor kmo’s?

De exportmarkten vormen al langer een pijnpunt. Door de hoge kostencompetitiviteit kampen Belgische bedrijven met een afkalvend marktaandeel, zowel nationaal als internationaal. In- en uitvoervolumes zijn in 2024 verder gekrompen, en een herstel wordt pas verwacht in 2026.

Voor ondernemers betekent dit dat het essentieel is om innovatieve exportstrategieën te ontwikkelen. Denk aan nichemarkten of samenwerkingen met buitenlandse partners om schaalvoordelen te benutten.


Tewerkstelling: de klap van de achteruitgang

De werkgelegenheid in België heeft in 2024 een stevige knauw gekregen. 55% van de sectoren rapporteert een daling van de tewerkstelling. Zelfs de ict-sector, die traditioneel een sterke speler is, ziet een terugloop.

De privésector verloor sinds midden 2023 ongeveer 12.000 jobs, waarvan 7.000 in de eerste drie kwartalen van 2024. Bedrijven sluiten niet-rendabele afdelingen, delokaliseren productie of gaan failliet. Toch blijft de werkloosheidsgraad relatief stabiel, dankzij de vergrijzing die het arbeidsaanbod verlaagt.


Drie beleidsaanbevelingen voor ondernemers

De economische situatie vraagt om concrete actie. Het VBO stelt drie essentiële hervormingen voor:

  1. Herstel van het concurrentievermogen
    • Loonkosten beheersen in lijn met handelspartners.
    • Energiekosten voor bedrijven verlagen.
    • Administratieve lasten verminderen.
  2. Sanering van overheidsfinanciën
    Een begrotingssanering is cruciaal om het tekort van 4,6% van het bbp in 2024 terug te dringen. Digitalisering en een efficiëntere overheid kunnen hierbij helpen.
  3. Hervorming van de arbeidsmarkt
    Met een vacaturegraad van 4,2% is activering van werkzoekenden noodzakelijk. Minder “hangmat”, meer “trampoline”.

Conclusie: ondernemers in actie

De Belgische economie staat op een kantelpunt. Ondernemers kunnen deze uitdagingen omzetten in kansen door te focussen op innovatie, efficiëntie en duurzame groei. Tegelijkertijd is het aan beleidsmakers om de weg vrij te maken voor structurele hervormingen. Samen kunnen we de basis leggen voor een sterker, concurrerender België.

Meer lezen

Sociale lasten in 2024: kleine daling, maar werkgevers blijven onder druk

In 2024 dalen de sociale lasten in België lichtjes, maar de druk op werkgevers blijft hoog. Wat betekent dit voor jouw onderneming? Ontdek het...

Donna: jouw AI-salescopilot die deals sluit terwijl jij praat

Boost je sales met Donna, de AI-gestuurde copilot die je CRM automatisch bijwerkt en follow-up e-mails genereert. Minder administratie, meer deals!

De jobbonus: Een overbodige kost of een gemiste kans?

De Vlaamse jobbonus blijft bestaan tot 2027, maar ondernemers vragen zich af of deze miljoenen niet beter geïnvesteerd kunnen worden in opleidingen en structurele...

België’s nieuwe regeerakkoord: wat betekent dit voor ondernemers?

Wat betekent het nieuwe federale regeerakkoord 2025-2029 voor ondernemers? Van flexibele arbeidsmarkt en belastingverlaging tot pensioenhervorming en migratieregels: ontdek de impact en bereid je...

Trump’s tariefsancties: redder of vernietiger voor onze Belgische bierbrouwer?

Trump's tariefsancties schudden de biermarkt op! Wat betekent dit voor AB InBev en Bud Light? Kan de Belgische biergigant profiteren van de prijsstijging van...

Wintersolden 2025: meer bezoekers, maar minder aankopen? Wat ondernemers moeten weten

De wintersolden van 2025 tonen een gemengd beeld. Meer bezoekers in grote steden, maar minder aankopen in kleinere gemeenten. Online concurrentie blijft groeien. Wat...

Loonopslag? Vergeet het maar: waarom ondernemers geen extra marge mogen verwachten...

Geen extra loonmarge in 2025-2026? Ontdek waarom Belgische ondernemers moeten rekenen op 0% extra opslag en welke impact dit heeft op hun concurrentiekracht.

Federale hervormingsregering: redder of ramp voor ondernemers?

De federale regering hervormt de arbeidsmarkt, pensioenen en fiscaliteit. Maar wat betekent dit voor ondernemers? Is dit een stap vooruit of een financiële aderlating?...