Op 16 januari 2025 heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) een belangrijke uitspraak gedaan die ook voor ondernemers relevant is. Het Hof oordeelde dat snelwegblokkades, zelfs als onderdeel van vakbondsacties, niet onder het stakingsrecht vallen. Dit betekent dat strafrechtelijke veroordelingen van zestien Belgische vakbondsleden wegens “kwaadwillige belemmering van het verkeer” legitiem zijn en niet in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).
Maar wat houdt dit in voor ondernemingen en de arbeidsmarkt?
Context: Het conflict rond snelwegblokkades
De zaak begon in 2015, toen zestien vakbondsleden betrokken waren bij snelwegblokkades in Cheratte. Het doel was om de aandacht te vestigen op arbeidsvoorwaarden en sociale kwesties. De Belgische rechtbanken veroordeelden hen echter voor het bewust hinderen van het verkeer en het creëren van potentieel gevaarlijke situaties. In 2022 tekenden de veroordeelden beroep aan bij het EHRM, met het argument dat hun fundamentele rechten werden geschonden, waaronder het recht op vreedzame vergadering en bescherming tegen discriminatie op basis van syndicale overtuiging.
Het arrest van het EHRM maakt echter duidelijk dat acties zoals het blokkeren van snelwegen niet beschouwd worden als een rechtmatige uitoefening van het stakingsrecht. Volgens het Hof leidt een dergelijke verstoring tot een onaanvaardbare impact op het dagelijks leven en de veiligheid van anderen, wat sancties rechtvaardigt.
Wat betekent dit voor ondernemers?
Ondernemers en werkgeversorganisaties, zoals het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), juichen deze uitspraak toe. Het arrest benadrukt dat geen enkel recht, inclusief het stakingsrecht, absoluut is. Dit creëert een kader waarbinnen bedrijfsactiviteiten en openbare veiligheid beter beschermd worden tegen ontwrichtende acties.
Belangrijkste inzichten voor ondernemers:
Aspect | Betekenis voor ondernemers |
---|---|
Stakingsacties en grenzen | Acties die de openbare veiligheid of bedrijfscontinuïteit ernstig schaden, kunnen strafrechtelijk vervolgd worden. |
Rol van vakbonden | Vakbondsleiders worden geacht verantwoordelijk te handelen en geen gevaarlijke situaties te creëren. |
Bescherming van bedrijven | Dit arrest biedt ondernemers meer juridische bescherming tegen extreme vormen van protest. |
De nuance van het arrest
Het EHRM benadrukt dat vreedzame demonstraties essentieel blijven in een democratische samenleving. Echter, zodra acties verder gaan dan vreedzame verstoring, zoals bij snelwegblokkades, is er een grens bereikt. Het Hof stelt dat de Belgische autoriteiten hun beoordelingsvrijheid correct hebben gebruikt en benadrukt dat strafrechtelijke sancties uitzonderlijk moeten blijven, maar hier wel gerechtvaardigd zijn.
De ondernemersles: Voorbereid zijn op actie
Als ondernemer betekent deze uitspraak dat je je beter kunt wapenen tegen verstoringen door stakingsacties. Hier zijn enkele stappen om voorbereid te zijn:
- Proactieve communicatie: Zorg voor open communicatie met vakbonden en werknemers om escalatie te voorkomen.
- Juridische bescherming: Ken je rechten en de juridische mogelijkheden in geval van verstoring.
- Continuïteitsplanning: Werk noodplannen uit om de impact van acties op je bedrijfsvoering te minimaliseren.
Het EHRM heeft een duidelijke grens gesteld: acties die het dagelijks leven en de veiligheid verstoren, horen niet thuis in het stakingsrecht. Dit biedt een stevige basis voor ondernemers om zich te blijven focussen op groei en innovatie.
Call to Action
Heb je vragen over hoe je je bedrijf kunt beschermen tegen ontwrichtende acties? Of wil je weten wat deze uitspraak betekent voor jouw sector? Neem gerust contact op met een juridische expert of je ondernemersorganisatie voor advies. Samen zorgen we voor een sterk ondernemersklimaat, zelfs in uitdagende tijden.