Na een periode van hoopgevende daling stijgt de leegstand van handelspanden in West-Vlaanderen opnieuw. Begin 2025 staat maar liefst 10,5% van de retailpanden leeg, zo blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau Locatus. Dit is een harde klap voor lokale ondernemers en een verontrustend signaal voor de toekomst van onze stads- en dorpskernen.
Een gevaarlijke trend: stadskernen dreigen leeg te lopen
Drie jaar lang leek het de goede kant op te gaan met de handel in onze steden en gemeenten, maar die vooruitgang wordt nu tenietgedaan. UNIZO West-Vlaanderen trekt aan de alarmbel en roept steden en gemeenten op om dringend in te grijpen. “De stijging van de leegstand is hoogst alarmerend,” zegt Vincent Kint, gedelegeerd bestuurder van UNIZO West-Vlaanderen. “Het is nu echt tijd om de plannen van de Vlaamse Regering voor een ‘winkelshift’ om te zetten in de praktijk. Stop met het vergunnen van handelscentra in de periferie en investeer in bedrijvige kernen.”
De impact van leegstaande winkels is enorm. Minder handelaars betekent minder bezoekers, wat een domino-effect creëert: horeca krijgt het moeilijker, de aantrekkelijkheid van de stadskern neemt af en het sociaal weefsel verzwakt. Dit terwijl shoppingcentra en detailhandel buiten de stad wél blijven groeien. Volgens de cijfers stijgt de leegstand in hoofdwinkelgebieden van 15,3% naar 16,6% en in kernverzorgende gebieden van 13% naar 16,2%. Ter vergelijking: in shoppingcentra ligt de leegstand op slechts 4,2%.
Oplossingen: samenwerken en slim beleid voeren
Volgens UNIZO ligt een groot deel van de oplossing in een sterke samenwerking tussen steden, gemeenten en lokale ondernemers. Maar dan moeten ze wel de juiste tools krijgen om effectief beleid te voeren. “We moeten van onze stads- en dorpskernen opnieuw bruisende ontmoetingsplaatsen maken, waar ondernemen, wonen en ontspannen hand in hand gaan,” benadrukt Kint.
Een cruciale maatregel in dat beleid is de ‘winkelshift’, een ingreep die vergelijkbaar is met de ‘bouwshift’. Dit houdt in dat nieuwe grootschalige winkeloppervlaktes buiten de stadscentra niet langer worden vergund en waar mogelijk zelfs worden afgebouwd. Steden en gemeenten moeten zich focussen op kernversterking en een gezonde mix van lokale handelaars, ketens, horeca en dienstverleners.
Ook banken spelen een rol
Een extra uitdaging in de handelskernen is het verdwijnen van bankkantoren en geldautomaten. UNIZO en BZB-Fedafin vragen al langer maatregelen om de bereikbaarheid van financiële diensten te garanderen. Minder bankkantoren betekent minder passage in winkelstraten en minder toegankelijkheid voor ondernemers en klanten. Daarom roepen beide organisaties grote bankkoepels op om meer kwaliteitsvolle cashpunten te voorzien en concrete doelstellingen vast te leggen om verdere afbouw te voorkomen.
Tijd voor actie!
De cijfers zijn duidelijk: zonder daadkrachtig ingrijpen dreigt de leegstand verder toe te nemen, met alle gevolgen van dien. UNIZO bundelde haar eisen in de ‘Visietekst Retail 2025’ en gaat in gesprek met lokale besturen om concrete maatregelen te realiseren. “De winkelshift moet nu écht worden doorgevoerd,” besluit Kint. “Lokale ondernemers hebben zuurstof nodig en steden moeten opnieuw bruisen. Kernversterking moet op de eerste plaats staan.”
Wat denk jij? Merk jij ook dat jouw stad of dorp stilaan leeglopen? Laat het ons weten in de reacties!
