De nationale actiedag van afgelopen dinsdag 14 oktober 2025 legde grote delen van het land opnieuw stil. Wat bedoeld was als sociale actie, groeide volgens ondernemersorganisatie UNIZO uit tot een politiek ritueel met stevige economische schade voor zelfstandigen en kmo’s. “Deze acties ontsporen, en ondernemers betalen de prijs,” zei gedelegeerd bestuurder Bart Buysse.
Vlaamse ondernemers als gijzelaars
In lijn met eerdere betogingen draaiden duizenden ondernemers ook deze keer onomkeerbaar omzetverlies. Leveringen kwamen vast te zitten, bestellingen raakten te laat bij klanten en werknemers geraakten moeilijk op het werk door problemen bij openbaar vervoer, scholen en kinderopvang.
Uit eerdere UNIZO-bevragingen bleek dat vier op de tien kmo’s hinder ondervonden van dergelijke acties, terwijl amper drie procent van het personeel eraan deelnam. “De actiebereidheid bij kmo-medewerkers is quasi onbestaand, maar ondernemers draaien wel op voor de economische schade. Dat is onverantwoord en onaanvaardbaar,” verklaarde Buysse.
Politiek protest onder sociale vlag
Volgens UNIZO had de actiedag nog weinig te maken met solidariteit, maar des te meer met politiek protest. De organisatie stelde dat de vakbonden zich richtten tegen een hervormingsregering die net probeerde om economie, sociale zekerheid en overheidsfinanciën structureel te versterken.
“Je kan niet blijven actievoeren tegen elke maatregel die een vakbond niet zint,” klonk het. “Dit is een puur syndicaal protest, met onze kmo’s als gijzelaar. En zo loopt de schade van honderden miljoenen alweer verder op.”
Recht op ondernemen onder druk
UNIZO herhaalde haar oproep tot een wettelijk kader voor vakbondsacties en stakingen, zodat grenzen en verantwoordelijkheden duidelijk worden vastgelegd. Daarnaast vroeg de organisatie om het recht op werken en ondernemen in de grondwet op te nemen, als tegengewicht voor het stakingsrecht.
“Wij hebben geen probleem met het uiten van standpunten of bezorgdheden,” benadrukte Buysse, “maar wel met de manier waarop vakbonden vandaag acties organiseren. Het evenwicht is zoek en een duidelijk kader ontbreekt volledig.”
Vier eisen voor evenwicht
UNIZO zette vier structurele eisen in de verf:
- Een wettelijk kader voor vakbondsacties en stakingen, met transparantie over doel en verantwoordelijkheid.
- Een grondwettelijk recht op werken en ondernemen.
- Rechtspersoonlijkheid voor vakbonden, zodat ze aansprakelijk kunnen worden gesteld voor schade.
- Acties als laatste redmiddel, pas na uitgeput overleg en binnen proportionele grenzen.
“Actievoeren doe je in het weekend”
Buysse riep de vakbonden op om hun verantwoordelijkheid te nemen. “Als jullie echt begaan zijn met koopkracht en jobs, leg dan niet telkens de economie lam. Wil je protesteren? Prima. Maar doe het op een manier die de mensen die dit land rechthouden niet schaadt. Voer actie tijdens de vrije tijd of in het weekend.”
