VTM en Horeca Vlaanderen zetten samen in op duurzaam horecaondernemerschap
Vlaamse horecasector blijft bruisen ondanks druk op rendabiliteit
Het nieuwe seizoen van Mijn Restaurant is opnieuw van start gegaan, veertien jaar na de laatste uitzending. De Mijn Restaurant winnaars Vlaanderen ontvangen niet enkel een geldprijs van 40.000 euro, aangeboden door VTM, maar ook een persoonlijk starterstraject en professionele begeleiding van Horeca Vlaanderen. Zo krijgen ze de kans om hun horecadroom duurzaam waar te maken.
Vlaamse eetgelegenheden in cijfers
Volgens het Kenniscentrum Horeca telde Vlaanderen eind 2024 37.697 horecazaken, waarvan 19.523 eetgelegenheden. Dat is ruim de helft van het totale horecalandschap. In tien jaar tijd groeide het aantal eetgelegenheden met 22%, goed voor meer dan 3.500 extra zaken.
Na jaren van expansie daalt het aantal sinds 2022 licht met 0,35 tot 0,50% per jaar. De oorzaak ligt vooral bij de stijgende loonkosten, met een stevige indexering van bijna 11% in 2023. Toch blijft de ondernemerszin groot: alleen al in 2024 startten 1.716 nieuwe eetgelegenheden, gemiddeld goed voor bijna vijf nieuwe restaurants per dag.
Daarnaast zorgen eetgelegenheden voor 63% van de 88.982 arbeidsplaatsen in de Vlaamse horeca. De sector blijft dus een belangrijke werkgever, ondanks de druk op marges.
Veel omzet, weinig winst
De volledige Vlaamse horecasector draaide in 2024 een omzet van 13,03 miljard euro, waarvan 8,14 miljard euro uit eetgelegenheden kwam. Toch blijft winstgevendheid een uitdaging. Volgens cijfers van BACH hield een mediane horecazaak in 2023 slechts 2,1% van de omzet over als winst, tegenover 8,5% in andere sectoren.
De overlevingsgraad illustreert dat probleem: van de horecastarters in 2013 is tien jaar later nog maar 38% actief. De hoge loon- en aankoopkosten wegen zwaar door, terwijl ondernemers niet alles aan de klant kunnen doorrekenen.
Daarom pleit Horeca Vlaanderen al langer voor structurele maatregelen. CEO Matthias De Caluwe wijst op het nut van een btw-hervorming naar Nederlands model met tarieven van 9% en 21%. “Zo’n hervorming biedt ademruimte en vereenvoudigt de administratie,” zegt hij. “Tijdens de coronaperiode zagen we hoe een tijdelijke btw-verlaging een duidelijk positief effect had.”
Nieuwe focus op ondernemerschap
Sinds de afschaffing van de vestigingswet in 2018 kan iedereen zonder specifieke opleiding een horecazaak starten. Dat zorgt voor meer starters, maar ook voor meer risico’s. Om dat te ondervangen lanceerden de sociale partners, waaronder Horeca Vlaanderen, via Horeca Forma het Sectoraal attest Ondernemerschap.
Na een proefproject met Hotelschool Hasselt en Ter Groene Poorte nemen dit schooljaar al twintig hotelscholen deel. “Horeca draait om gastvrijheid, maar zonder kennis van kosten, personeel en marketing red je het niet,” zegt De Caluwe. “Met dit attest willen we jongeren die bagage meegeven.”
Daarnaast biedt Horeca Vlaanderen via de opleidingen via de Horeca Academie al jarenlang bijscholing aan voor uitbaters en personeel.
Starterstraject voor Mijn Restaurant winnaars
Het vernieuwde Mijn Restaurant past perfect binnen die opleidingsfilosofie. VTM en Horeca Vlaanderen bundelen de krachten om de winnaars van het programma niet alleen financieel, maar ook inhoudelijk te ondersteunen.
Naast de geldprijs van 40.000 euro volgen de winnaars via de Horeca Academie het traject “Starten in de horeca”. Daarin werken ze met hospitality-experten een realistisch businessplan uit, leren ze de regelgeving kennen en oefenen ze in kostenbeheersing en marketing.
Na de opstartopleiding volgen ze een jaar lang maandelijkse begeleidingsmomenten. Zo blijft de ondersteuning doorlopen, ook na de tv-finale. “Alles begint met een sterk plan,” aldus De Caluwe. “Passie is belangrijk, maar zonder voorbereiding blijft het bij een droom. Wij willen dat die droom standhoudt.”
Met deze samenwerking krijgt Mijn Restaurant een nieuwe maatschappelijke betekenis: het programma wordt een springplank voor duurzame horecaondernemers in Vlaanderen.
